Intro
Noem mij eens iemand, die in een grotere tijdspanne grote invloed op de poëzie in Nederland heeft gehad dan Simon Vinkenoog. En misschien ook wel qua experimenteerdrang en vernieuwingsdrang is Simon Vinkenoog ongeëvenaard. Op dezelfde hoogte als Lucebert, denk ik.
Simon Vinkenoog
Zo’n 60 jaar bundels van Simon Vinkenoog… In 1950 verscheen ‘Wondkoorts’, in 2012, 3 jaar na zijn dood, nog een bloemlezing met vertalingen van gedichten van Allen Ginsberg. Ik heb maar 1 Vinkenoog in mijn kast, ‘Vinkenoog Verzameld’. Een van de mooiste boeken in mijn kast, heerlijk lijvig en als ik wat Vinkenoog wil lezen moet ik het boek op schoot nemen, te zwaar om zomaar in de hand te houden.
Clik here to view.
Een turf in mijn poëziekast, een turf die ik koester
Uit ‘Wondkoorts’:
Bloedgang
er is het onderhuids verraad
dat elk verweer aan stukken slaat,
mijn verweer – het geweer
op mijzelf gericht
de eigen klap
in het eigen gezicht
de opgebroken straat
het huis dat aan het water staat
herinnering
aan het foetus-zijn:
de deur intrappen met ogen dicht
en reeds het bankroet van de laatste snik
de laatste adem
het laatste gedicht
In 1950 gepubliceerd, maar een gedicht dat Simon Vinkenoog in 2009 misschien ook als zijn laatste gedicht had kunnen schrijven…
Simon Vinkenoog ontwikkelde zich van dichter tot performer, dompelde zich onder in de Vijftigers en in Cobra en wist zich zo in gezelschap van Appel, Corneille en Constant en dus in de Beweging van Vijftig van schrijvers als Gerrit Kouwenaar, Remco Campert, Hugo Claus, Sybren Polet, Hans Andreus en Paul Rodenko. Het vrije vers domineerde, en ontlokte bij Gererd Reve het smalende ‘woordkakken’.
Retorica (verspreid gedicht uit 1956)
Honger schreef een harde les op de lei
(een duister dichter) in een kuis kasteel
en griffels krasten martelende woorden
in de vuile nestelende kou
En dacht ik: toen ik boeken kende
kende ik de mensen
en de mensen waren het antwoord niet
de mensen waren het kennen,
de mensen waren de waanzin niet waard.
Toen ik uit boeken leerde
en leerde de mensen kennen:
zij droegen grijze kleren van vragen
en keerden niet weer
Of wisten de woorden zo lang al
dat de lijnen in hun mond
van speeksel dropen
de mensen niet de mensen het wachten waard
Dichter-performer
Het blijft een heikele onderneming om de poëzie van Simon Vinkenoog alleen maar te lezen. Want hij is er niet meer om zichzelf te omlijsten. Ik vind dat een groot gemis. Vinkenoog is bepaald geen dichter om alleen maar te lezen. Je moet hem horen, je moet hem zien. Gelukkig hebben we YouTube…
Simon Vinkenoog stond graag voor publiek en werkte graag samen… Met Boudewijn de Groot onder andere, maar veel vaker met Spinvis, waarmee hij het hele land door trok. Graag geziene gast op Ruigoord, en waar eigenlijk niet. Bevriend met mensen overal. Ik noem u een Jules Deelder, ik noem u een Armand. Vrienden om cannabis mee te gebruiken, en andere drugs. Dat is wat veel mensen van Simon Vinkenoog weten: een warm pleitbezorger van het gebruik van geestverruimende middelen. Misschien dat dat zijn betekenis voor de poëzie in Nederland wat heeft overschaduwd, omdat hij niet serieus werd genomen.
Clik here to view.
Zo’n heerlijk boek om vast te hebben…
Gedicht van een aangekondigde dood?
In 2006 schreef Simon Vinkenoog ‘Kastanje’… Zich zeer bewust van eigen sterfelijkheid…
Kastanje
Nooit meer een kastanje zien vallen
nooit meer openbreken
om te zien en te ruiken
wat zich daarbinnen verschuilt –
nooit meer een kastanje op zak tegen de reumatiek
nooit meer aan die herinnering
herinnerd kunnen worden,
het lijkt me afschuwelijk
maar eens sterven wij ook uit:
aan alles op aarde komt een einde.
Tot slot dan nog maar een Spinvis-collaboratie…
Het bericht Gedicht van de maand 2016 – 3 – Simon Vinkenoog verscheen eerst op Ruud's Blog.